Η Μέλη αγαπάει πολύ την κούκλα της, τη Μελέκ. Την έχει φτιάξει η γιαγιά της και δεν την αποχωρίζεται ποτέ. Ωστόσο, κάποιες φορές, οι συνθήκες ανατρέπουν τα πάντα γύρω μας. Τον Σεπτέμβρη του 1922, η Μέλη θα μάθει να ζει χωρίς τη Μελέκ, μακριά από το σπίτι της και από τα αγαπημένα της πρόσωπα. Μέσα στην καρδιά της όμως -και στη δική της και στης Μελέκ- θα ζει πάντα η αγάπη. Και μια αγάπη αληθινή μπορεί να δώσει ξανά ζωή σε όλα. Μια ιστορία μνήμης και ανθρωπιάς… 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Ένα κορίτσι με πλούσια φαντασία ξεκινάει από έναν παραμυθένιο κόσμο, για να βρεθεί γρήγορα μπλεγμένη με θύελλες οικογενειακές, πολεμικές, κοινωνικές. Τ’ όνομά μου είναι Αλίκη Μάγη. Μα, αν βιάζομαι να σας συστηθώ, δεν πάει να πει πως είμαι και η κεντρική ηρωίδα. Μια αφηγήτρια είμαι. Οι ήρωες είναι πολλοί και ο καθένας προβάλλει με την ώρα του, γέννημα θρέμμα της ταραγμένης του εποχής.

Αφηγητής της ιστορίας είναι ένα πάνινο γαϊδουράκι, ο Πλάτωνας, που έχει για καρδιά µια κόκκινη καραµέλα. Η Ειρήνη και ο Γιάννης, δύο αδέλφια με ελληνική καταγωγή που ζουν στη Μόσχα, κάνουν ένα σωρό κουβέντες μαζί του για ό,τι τους συμβαίνει. Το γαϊδουράκι τους το είχε στείλει ο θείος Πλάτων, από την Ελλάδα. Στο βιβλίο συναντάμε και άλλα πρόσωπα και τις ιστορίες τους που μπλέκονται με την καθημερινότητα των παιδιών. Όταν ή οικογένεια μπορεί πια να γυρίσει στην Ελλάδα, φεύγουν με τη λέξη Ντασβιντάνια που θα πει «Θα ξαναϊδωθούμε».

Σμύρνη σήμερα. Ένα συνέδριο μεταφραστών τελειώνει τις μέρες του Πάσχα. Στον κήπο της Αγίας Φωτεινής, της μικρής εκκλησίας την οποία έχει παραχωρήσει το ολλανδικό προξενείο για τις θρησκευτικές ανάγκες της ολιγάριθμης ορθόδοξης κοινότητας, δυο άνθρωποι συναντιούνται τυχαία το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, λίγο πριν βγει ο Επιτάφιος. Ένας νεαρός μεταφραστής κι ένας γέρος μαθητής της παλιάς Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης. Ο ένας αγωνιά για το χρέος που δεν κατάφερε να ξεπληρώσει, ο άλλος αναλαμβάνει να το ξεπληρώσει αυτός. Μια μαθητική εργασία. Ένα κουρελιασμένο πουκάμισο: «Όχι… Έχει πάνω του το αίμα του δεσπότη!». Η αλήθεια που δεν πρέπει να χαθεί. Πώς μπορεί να γίνει η αλήθεια λέξεις; αναρωτιέται ο νεαρός μεταφραστής. Εκείνος τις λέξεις έχει συνηθίσει να τις μεταφράζει, πώς θα μπορούσε να «μεταφράσει» γεγονότα και συναισθήματα, να τα κάνει λέξεις και να φτιάξει ένα βιβλίο με την αλήθεια τους; Όμως έχει αποδεχτεί την κληρονομιά, το χρέος είναι πια δικό του. Ο νεαρός μεταφραστής θα έχει ως το τέλος αμφιβολίες για το αν κατάφερε τελικά να πει στο βιβλίο του το ίδιο καλά με τους σπουδαίους συγγραφείς τους οποίους έχει μεταφράσει όλα εκείνα που «δε φτάνουν τα λόγια για να τα πουν ούτε γράφονται, είναι λίγα τα γράμματα, δε φτάνουν». Για ένα μονάχα θα είναι σίγουρος. Πως την αλήθεια την έχει πει ολόκληρη! 

Ίμπο: Μόνος. Η αδερφή του έφυγε πριν από καιρό. Τώρα εξαφανίστηκε κι ο αδερφός του κι ο Ίμπο γνωρίζει πως το μόνο που του μένει είναι να επιχειρήσει το επικίνδυνο ταξίδι για την Ευρώπη. Σε αυτό το επικό ταξίδι, ο Ίμπο διασχίζει την έρημο Σαχάρα για να βρεθεί στους επικίνδυνους δρόμους της Τρίπολης και, τελικά, έξω στην ανελέητη θάλασσα. Αλλά σε κάθε βήμα του διατηρεί την ελπίδα του για μια νέα ζωή. Μια δυνατή και επίκαιρη ιστορία, ειπωμένη με χιούμορ και ευαισθησία.

20 Απριλίου 1946: Στον διάσημο Μαραθώνιο της Βοστώνης νικητής ανακηρύσσεται ο Στέλιος Κυριακίδης, ο πρώτος Έλληνας που θριάμβευσε σε αυτό το μεγάλο αθλητικό γεγονός. Στη χώρα του, που προσπαθεί να σταθεί στα πόδια της μετά από τον Πόλεμο, οι Έλληνες πανηγυρίζουν. Μετά τον αγώνα, ο Κυριακίδης μένει για άλλον ένα μήνα στην Αμερική, συγκεντρώνοντας οικονομική βοήθεια για τους συμπατριώτες του, βοήθεια που θα μείνει στην Ιστορία ως «Πακέτο Κυριακίδη». Από την Κύπρο στην Ελλάδα κι από την Αθήνα στη Βοστώνη, αυτή είναι η ζωή του μεγάλου αθλητή που ενέπνευσε γενιές και γενιές αθλητών. Του ανθρώπου που με επιμονή, υπομονή και ήθος έδωσε περηφάνια σε έναν ολόκληρο λαό. Του Στέλιου Κυριακίδη. Ένα βιβλίο γραμμένο από την εγγονή του Στέλιου Κυριακίδη, Μαρία Κοντού, σε συνεργασία με τον εικονογράφο Γιώργο Σγουρό.

Το «Τα κοριτσάκια με τα ναυτικά» είναι η αληθινή ιστορία μιας αστικής οικογένειας της Σμύρνης. Είναι το δράμα και το μεγαλείο του μικρασιατικού ελληνισμού μέσα απ’ τα μάτια δυο παιδιών που γεννήθηκαν εκεί όπου «ήταν όλα μαλακά και ζεστά σαν αγκαλιά, που ρούφαγαν οι άνθρωποι τα μπερεκέτια της Ανατολής και την αγάπη ο ένας τ’ αλλουνού κι ήταν ευτυχισμένοι».
Καθώς τα γεγονότα ξετυλίγονται σπρωγμένα απ’ τους καιρούς, μπροστά στα μάτια των κεντρικών ηρωίδων του βιβλίου (οι δίδυμες Κατινάκι και Μαρίτσα) περνούν όλα όσα σημάδεψαν το γελαστό κι ευγενικό λαό της Ιωνίας απ’ τις ευτυχισμένες μέρες ως το αναγκαστικό του ρίζωμα στους προσφυγικούς συνοικισμούς.

«Βγήκε στην αυλή απ’ την κουζίνα φέρνοντας μια πιατέλα γεμάτη ως επάνω κουτσομούρα. Την είχε καλοτηγανίσει. Σκοντάφτει στο μαρμαράκι της πόρτας, παρ’ τα όλα κάτω. «Δε βαριέσαι», λέει στο λεπτό. «Ψι ψι ψι», έδωσε τα ψάρια στα γατιά. Μέχρι να φάνε εκείνα, σκουπίζει το ίδιο τηγάνι, ανάβει το πετρογκάζ, βάζει το τηγάνι επάνω με φρέσκο λάδι. Περιμένει ένα λεπτό. Κόβει δυο σφιχτές ντομάτες κι ένα μεγάλο κρεμμύδι, τα ρίχνει μέσα. Συνεχίζει ρίχνοντας καμιά δεκαριά αβγά, ένα-ένα. Το λάδι πιτσίλαγε, χάλαγε τον κόσμο. Τρίβει φέτα από πάνω. Ρίγανη, πιπέρι. Χωρίς κουβέντα κάτσαμε και φάγαμε. Αυτή ήταν η γιαγιά μου. Τα έχανε όλα, άρχιζε από την αρχή». Λίγες εικόνες της γιαγιάς από μια ολόκληρη ζωή, δοσμένες στην εγγονή σαν σκόρπιες φωτογραφίες από ένα μεγάλο ταξίδι. Εικόνες πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, όταν μόνο τα σύννεφα τ’ ουρανού και της καθημερινότητας σκίαζαν τη ζωή, εικόνες μέσα από την Καταστροφή, το καραγιαγκίνι που κατέκαψε ζωές και περιουσίες και μαύρισε τις καρδιές, κι άλλες μετά την Καταστροφή, από την προσφυγιά και το ξεκίνημα στη νέα πατρίδα. Αληθινές όλες. 

Στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, «το προσφυγάκι», το άγαλμα ενός αγοριού που ήρθε από τη Σμύρνη μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, κρυώνει γιατί νοσταλγεί την πρώτη του πατρίδα. Τις νύχτες συζητά με τη Γαλάτεια, μια καθαρίστρια – πρόσφυγα, για τις χαμένες πατρίδες και τη λαχτάρα της επιστροφής.. Ο Λάμπης, ο γιος του νυχτοφύλακα, γίνεται φίλος με το άγαλμα. και μαζί ταξιδεύουν σ’ ένα κοινό όνειρο.

ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΦΗΒΙΚΟΥ ΝΕΑΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ 2018 ΚΥΚΛΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
«Θα μας οδηγήσει πίσω το άρωμα από τις τριανταφυλλιές μας. Δε θα χαθούμε» είπε ο Δρόσος στην Αρετή, παρόλο που ήξερε πως ήταν ψέμα: οι τριανταφυλλιές τους είχαν καεί μαζί με την πρώτη τους ζωή. Στη νέα τους ζωή μένουν σ’ ένα θεωρείο θεάτρου, με μια άγνωστή τους γυναίκα που λέει πως είναι παιδιά της. Τα όνειρα κι οι εφιάλτες τους μπερδεύονται με των υπόλοιπων ενοίκων και με άγνωστες σκιές. Ισως γι’ αυτό η Αρετή αποφασίζει να ζει κρυμμένη μέσα σ’ ένα μπαούλο μέχρι που κάποια στιγμή εξαφανίζεται μυστηριωδώς. Ένα αγόρι που βιοπορίζεται ως τσιράκι στην αγορά, μια κοπέλα που καθημερινά ράβει και ξηλώνει το πέπλο του νυφικού της μέσα σ’ ένα διάφανο δάσος από ανθισμένες κερασιές, ένας ηλικιωμένος με το κανονάκι του, ένα βουβό κορίτσι που όμως τραγουδάει θα προσπαθήσουν να βοηθήσουν τον Δρόσο στην ανεύρεση της αδερφής του και της αλήθειας. Και ίσως περισσότερο απ’ όλους θα βοηθήσει ο Άριελ, το αιθέριο πνεύμα από την «Τρικυμία», του Σαίξπηρ· αφού όταν ζεις σ’ ένα θέατρο, η ζωή, τελικά, μπορεί να παίρνει πολλά και διαφορετικά πρόσωπα. Μια ιστορία για την απώλεια, τον πόνο, την προσφυγιά, αλλά και για την παρηγορητική δύναμη της φαντασίας, της συμπόνιας και της ανθρωπιάς, εμπνευσμένη από το πραγματικό συμβάν της εγκατάστασης Μικρασιατών προσφύγων στο Δημοτικό Θέατρο Αθηνών, το 1922.